PAKs; norm en gezondheid

Wat zijn PAKs?
PAKs staat voor Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen, een groep van honderden organische stoffen die vooral in de belangstelling staan omdat afhankelijk van de concentratie en de duur dat iemand in contact komt, mogelijk zou kunnen leiden tot kanker. PAKs komen vrij bij bijvoorbeeld het aanbranden van eten (barbecueën), het verstoken van brandstof in auto’s en bij het roken van sigaretten.

Er komt teveel PAKs vrij bij de productie in Den Bosch. Klopt dit?
Bij een meting in 2020 is eenmalig een overschrijding van de norm op PAKs gemeten in Den Bosch. In de meting die we daarvoor deden in Den Bosch voldeed AsfaltNu ruimschoots aan de norm (0,0039). Dit kan voorkomen als de inname van herbruikbaar asfalt niet voldoet aan vastgestelde kwaliteitseisen. De inname van herbruikbaar asfalt verloopt via vastgestelde regels, het BRL9320 protocol opgesteld door KIWA.

Verscherping van inname asfalt
Na de overschrijding in 2020 is meteen de vraag neergelegd hoe deze overschrijding mogelijk was als AsfaltNu zich houdt aan het protocol dat KIWA ontwikkeld heeft. Op dit moment wordt enerzijds onderzocht of het protocol landelijk aangescherpt moet worden en anderzijds kiest AsfaltNu er zelf voor om tijdelijk een strengere  innamecontrole te doen dan nodig om er zeker van te zijn dat het asfalt dat we hergebruiken niet teveel PAKs bevat. Uit de meting die is gedaan op 5 mei moet blijken of deze maatregel voldoende is en het vrijkomen van PAKs weer aan de norm voldoet.

AsfaltNu wil de norm niet overschrijden. Zowel bij de overschrijding van de norm Benzeen als de overschrijding van de norm op PAKs is om die reden ook melding gedaan. Bovendien is meteen een actieplan gestart waarbij we onderzoeken wat de oorzaak is van de overschrijding en welke wijze we een oplossing kunnen vinden waardoor het overschrijden van deze normen niet meer voorkomt.

Waar bestaan de gemeten PAKs uit?
Bij de meting van AsfaltNu is gemeten hoeveel PAKs er vrijkomt bij de productie van asfalt. Uit onderzoek bij andere asfaltcentrales is geanalyseerd welke stoffen er in die PAKS voorkomen. Daaruit blijk dat naftaleen heel groot aandeel vertegenwoordigd bij de productie van asfalt. De overige stoffen komen nauwelijks voor. Er is geen aparte norm voor alleen naftaleen.

Is naftaleen schadelijk voor de gezondheid?
Gezien de veelheid aan stoffen is het complex om de schadelijkheid van PAKs voor de gezondheid te achterhalen. Wat we wel weten is dat over naftalenen, de stof die het meest voorkomt in de PAKS die vrijkomt bij de productie van asfalt, de gezondheidsraad het volgende concludeert: de gegevens hierover zijn onvoldoende om conclusies te trekken over kankerverwekkende eigenschappen bij de mens. (www.gr.nl)

Wat is de norm voor PAKs?
NORM AAN DE SCHOORSTEEN
Norm is 0,05 mg per kuub is de norm voor PAKs aan de schoorsteen gemeten. Je moet aan deze waarde voldoen als er tijdens een emissie meer dan 0,15 gram/uur aan vracht/grensmassastroom uit de afvoerpijp komt. Indien er minder dan 0,15 gram/uur uit de afvoerpijp komt geldt de emissiegrenswaarde van 0,05 milligram/m3 niet. De vracht bij de asfaltcentrale zit ruim boven deze grens van 0,15 gram/uur dus daarom geldt de emissiegrenswaarde van 0,05 milligram/m3 in dit geval.
NORM OP STRAAT
Er bestaat een EU streefwaarde voor PAKs op leefniveau. Per 1 januari 2013 is dit gedefinieerd als het totale gehalte in de PM10 fractie (dit is fijnstof; stofdeeltjes met een doorsnede van minder dan tien micrometer worden fijnstof genoemd). In dit fijnstof wordt dan benzo(a)pyreen (dit is dus een andere PAK) gemeten. De streefwaarde voor PAKs is dan 0,001 microgram/m3. Dit betekent dus dat er naar gestreefd moet worden om de emissie van benzo(a)pyreen, gemeten vanuit de PM10fractie, niet boven de 0,001 microgram/m3 te hebben. Op dat moment is er sprake van een verwaarloosbaar risico voor PAKs.

Hoe komt het dat er PAKs vrijkomen?
PAKs komen naar alle waarschijnlijkheid vrij bij de productie van asfalt als deze zich bevinden in het materiaal dat wordt gerecycled. Om dit te voorkomen heeft KIWA een protocol ontwikkeld dat behelst dat onafhankelijke geaccrediteerde bedrijven diverse boringen in asfalt doen dat wordt hergebruikt. De bedrijven onderzoeken de boringen en geven hun goedkeuring voor hergebruik. AsfaltNu werkt volgens deze richtlijnen en er worden regelmatig door KIWA audits afgenomen om dit te controleren. Het kan echter voorkomen dat op een stukje waar PAKs inzitten nou juist net geen boring is gedaan. Dan kan de situatie ontstaan dat zonder dat iemand het weet materiaal gerecycled wordt dat PAK bevat dat vrijkomt bij de productie.